ฯพณฯ รัฐมนตรีว่าการทบวงมหาวิทยาลัย นายมนตรี ด่านไพบูลย์ มอบใบอนุญาตจัดตั้งมหาวิทยาลัยหาดใหญ่ให้กับอาจารย์ประณีต ดิษยะศริน ผู้ก่อตั้งมหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ 8 พฤษภาคม 2540 ณ ห้องประชุมทบวงมหาวิทยาลัย
ในช่วงเริ่มต้นระยะแรกมหาวิทยาลัยหาดใหญ่ มุ่งจัดการศึกษาเน้นการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ด้านบริหารธุรกิจและการจัดการเพื่อรองรับการขยายตัว การพัฒนาทางด้านเศรษฐกิจ และสังคมของประเทศโดยรวมและการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมในโครงการพัฒนาเศรษฐกิจ 3 ฝ่าย อินโดนีเซีย-มาเลเซีย-ไทย โดยในช่วงปีการศึกษา 2540-2544 วิทยาลัยได้ผลิตบัณฑิตทางบริหารธุรกิจประมาณ 2,000 คน
ปัจจุบัน มหาวิทยาลัยหาดใหญ่มีพัฒนาการความก้าวหน้าและเติบโตอย่างรวดเร็ว ทั้งด้านอาคารสถานที่ การเรียนการสอน และการพัฒนาชุมชนตามปรัชญา“รู้คิด รู้ธรรม รู้สำเร็จ” เน้นพัฒนาบัณฑิตคุณภาพออกรับใช้สังคมและประเทศชาติ ปัจจุบันเปิดสอนตั้งแต่ระดับปริญญาตรีถึงปริญญาเอก คือ ระดับปริญญาตรี 7 คณะได้แก่ คณะบริหารธุรกิจ คณะรัฐศาสตร์ คณะนิติศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี คณะศึกษาศาสตร์และศิลปศาสตร์ คณะนิเทศศาสตร์ และวิทยาลัยนานาชาติดิษยะศริน เปิดสอน 4 สาขาวิชา ได้แก่ สาขาภาษาอังกฤษ (หลักสูตรครู 5 ปี) สาขาการจัดการธุรกิจระหว่างประเทศ สาขาภาษาจีนธุรกิจ และอุตสาหกรรมท่องเที่ยว ระดับปริญญาโท 2 หลักสูตร ได้แก่ บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต (M.B.A.) และศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต (M.Ed.) ระดับประกาศนียบัตร ได้แก่ หลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู และระดับปริญญาเอก 2 หลักสูตร ได้แก่ ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต (Ph.D.) และศึกษาศาสตรดุษฎีบัณฑิต (Ed.D.)
ดั่งปณิธานของมหาวิทยาลัยที่มีความมุ่งมั่นในการจัดกระบวนการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาศักยภาพของนักศึกษาแต่ละ คนให้เจริญเติบโตสูงสุดแห่งสมรรถภาพ เป็นบุคคลที่เพียบพร้อมสมบูรณ์ด้านวินัย คุณธรรม และสติปัญญา โดยมีจุดมุ่ง หมายหลักคือ เป็นบัณฑิตที่พึงประสงค์มีวิสัยทัศน์กว้างไกล มีทักษะและความสามารถอย่างมืออาชีพ มีจิตสำนึกดีงาม สมบูรณ์ด้วยคุณธรรม จริยธรรม เพื่อการดำรงตนให้เกิดคุณประโยชน์และสันติสุขทั้งแก่ตนเอง เพื่อนมนุษย์และประเทศชาติ